منظرگاه مديريتی مهدی منتظران

پیامبر و اهل بیت علیهم السلام » فضائل و مناقب » امام عسکری(ع) »

عبادت‌های امام حسن عسکری (علیه اسلام)

امام حسن عسکری – علیه السلام – عابدترین فرد زمان خود بود و بیش از همه به اطاعت خداوند و انجام دستورات الهی می‌پرداخت؛ شبها را با تلاوت قرآن، نماز و سجود برای خدا تا هکر نست سرمی‌کرد. محمد شاکری می‌گوید: «امام در محراب می‌نشست و به سجده می‌رفت و من می‌خوابیدم و بیدار می‌شدم لیکن ایشان همچنان در حال سجده بودند»[۱]

اخلاق والای امام حسن عسکری (علیه اسلام)

امام حسن عسکری تمامی‌کمالات اخلاقی پدران و اجداد گرامی‌خود را به ارث برده و با ذات خود عجین ساخته بود. والاترین جلوه‌های عالی اخلاق را در حرکات و سکنات خود نمایان می‌ساخت و مردم را بهره مند می‌کرد.در این جا به اختصار گوشه‌هایی از کمالات اخلاقی حضرت را می‌نمایانیم.

بردباری امام

از صفات اخلاقی والای حضرت که بر درخشش ایشان می‌افزود بردباری ایشان بود؛حکومت عباسی ایشان را زندانی کرد و مورد اهانت قرار داد لیکن در همه حال ایشان صبور و بردبار بودند و لب به شکایت نگشودند و به هیچ کس از سختی و مشقت خود شکوه نکردند بلکه در تمام موارد، کار خود را به خدا بازگذاشتند و بر او توکل کردند. و این یکی را از نشانه‌های حلم و بردباری ایشان است.

اراده استوار امام

یکی از ویژگی‌های آشکار حضرت اراده‌ی قوی و استوار ایشان بود. حکومت بنی عباس همه‌ی توان و امکانات خود را به کار گرفته بود تا حضرت را وارد دستگاه خود کند و ایشان را موافق خود سازد لیکن این تلاش‌ها ناکام ماند و حضرت هم چنان بر استقلال خود و دوری از دستگاه عباسیان پافشاری کرد لذا بنی عباس او را تنها نماینده‌ی جناح مخالف سیاست‌های استثمارگرانه و سرکوبگرانه خود می‌دانستند. امام در برابر تمام جلوه‌های فریبنده‌ی دستگاه عباسی ایستاد و از فرورفتن در نظام آنان تن زد. ایشان طاعت خدا و آرامش وجدان را بر هر چیز مقدم می‌داشتند.

بخشش امام

یکی دیگر از صفات بارز امام – علیه السلام – سخاوت و بخشش ایشان بود؛ ایشان بخشنده ترین مردم بودند و وکلایی در بیشتر مناطق اسلامی‌تعیین فرموده بودند تا حقوق شرعیه را از مردم وصول کرده به فقیران، تهیدستان و درماندگان بدهند و با آنان عهد کرده بود که این اموال را در راه خیر و حل اختلافات میان مسلمین و دیگر موارد مفید صرف کنند.

یکی از موارد بخشندگی امام را مورخان چنین نقل کرده اند: «محمد بن علی بن ابراهیم بن امام موسی بن جعفر می‌گوید: دستانمان خالی و روزگارمان سخت شده بود پدرم به من گفت: ما را نزد این مرد – امام حسن عسکری – که وصف بخشش و سخاوت او را شنیده ایم ببر، به او گفتم: آیا او را می‌شناسی؟ گفت: او را نمی‌شناسم و تا کنون او را هرگز ندیده ام. ما نیز به قصد دیدار امام راه افتادیم در میانه راه پدرم گفت: چقدر خوب است که ایشان به ما پانصد درهم عطا کند؛ دویست درهم برای پوشاک، دویست درهم برای خوراک (آرد) و یکصد درهم برای مخارج. من هم با خود گفتم:‌‌‌ای کاش! به من نیز سیصد درهم ببخشد؛ با صد درهم الاغی بخرم و با صد درهم مخارج خود را تأمین کنم و صد درهم دیگر را خرج پوشاک کنم و به سوی منطقه‌ی «جبل» بروم. هنگامی‌که به خانه حضرت رسیدیم غلام ایشان به سوی ما خارج شد و گفت: علی بن ابراهیم و فرزندش محمد داخل شوند، همینکه وارد شدیم و بر حضرت سلام کردیم ایشان به پدرم گفتند: یا علی! چرا تا کنون نزد ما نیامده ای؟ آقای من از اینکه شما را با این حال دیدار کنم خجالت می‌کشیدم. اندکی درنگ کردیم و سپس خارج شدیم. غلام حضرت به دنبال ما آمد و به پدرم کیسه‌‌‌ای پول داد و گفت: این پانصد درهم است؛ دویست درهم برای پوشاک، دویست درهم برای خوراک (آرد) و صد درهم برای مخارج. سپس کیسه‌ی دیگری به من داد و گفت این سیصد درهم است صد درهم را برای الاغ خریدن خرج کن و صد درهم برای پوشاک و صد درهم برای مخارج. به سوی «جبل» نیز مرو بلکه به «سوراء»[۲] روانه شو. محمد نیز راه سوراء را پیش گرفت و در آنجا وضع مالی او خوب شده از توانگران علوی گشت»[۳]

منش والا

امام حسن عسکری – علیه السلام – دارای مکارم اخلاق و عظمت اخلاقی خاصی بود که با آن دوست و دشمن را شیفته خود می‌کرد، این ویژگی آشکارترین جلوه‌ی شخصیتی حضرت بود که آن را از جد بزرگوار خود پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – که اخلاق نیک ایشان همه را فرامی‌گرفت. به یادگار داشت. از ایشان نمونه‌های اخلاقی شگفت انگیزی نقل شده که دشمن کینه توز را به دوستی صمیمی‌و مخلص بدل کرده است.

دانش امام

مورخان و تذکره نویسان زندگانی حضرت، ایشان را داناترین فرد زمان خود معرفی کرده اند و بر این نکته اتفاق نظر دارند که ایشان نه تنها در احکام دین متخصص بود بلکه در تمام علوم و در عرصه‌های مختلف دانش چه عقلی و چه نقلی یگانه‌ی عصر خود به شمار می‌رفت. «بختیشوع» پزشک مسیحی به شاگرد خود «بطریق» درباره‌ی حضرت چنین می‌گوید: «بدان که او داناترین فرد روزگار ماست که بر زمین زندگی می‌کند»[۴]

پی نوشت‌ها:

[۱] . دلائل الامامۀ، ص ۲٫

[۲] . سوراء: جایی که گفته میشود کنار بغداد است و خود بغداد نیز گفته شده است.

[۳] . کشف الغمه، ج ۳، ص ۲

[۴] . بحارالانوار، ج ۵۰ ، ص ۲٫

منبع: دانشنامه اسلامی‌موسسه تحقیقا و نشر معارف اهل بیت.

برچسب‌ها: بردباری بخشش امام حسن عسکری شخصیت والا اراده استوار منش والا دانش امام

https://farsi.al-shia.org